Bílorka er með mikla reynslu við uppsetningu hleðslustöðva hjá fyrirtækjum og stofnunum. Með samtölum við forsvarsfólk viðkomandi starfsemi og notendur gerum við einfalda greiningu á núverandi og væntanlegum rafbílaflota. Við skoðum meðalakstur hvers bíls, eðli þeirra verkefna sem bíllinn er notaður í hvort sem er um fólksbíla, sendibíla, vörubíla eða rútur að ræða, akstursleiðir og hvort hægt sé að hlaða bílana á starfsstöð á vinnutíma eða eingöngu heima hjá starfsfólki. Síðan eru aðstæður á starfsstöð fyrirtækisins skoðaðar með tilliti til bestu uppsetningar og aðgangur að raforku metinn. Að lokum er metið hvort raunhæft sé að leyfa gestum og/eða almenningi að hafa aðgang að hleðslustöðvunum gegn greiðslu.

Já, sami staðall er notaður fyrir allar þessar gerðir rafmagns ökutækja. Það sem þarf að skoða sérstaklega er stærð rafhlöðu bílanna, hleðslugeta þeirra og aðgengi þeirra að hleðslutengjum en það ákvarðar hvernig hleðslustöðvar og hversu afkastamiklar stöðvar þarf til að hlaða. Það ákvarðar síðan hvort nægjanlegt er að setja upp venjulegar AC stöðvar eða hvort nauðsynlegt er að setja einnig upp hraðhleðslustöðvar sem fást í mismunandi stærðum og með mismunandi afkastagetu.

Venjuleg hleðsla (AC) er oftast kölluð heimahleðsla en nýtist einnig við sumarhús eða hjá fyrirtækjum. Hún er hugsuð til að hlaða þegar lengri tími er til reiðu t.d. yfir nótt eða þegar möguleiki er að stoppa lengur en 3-4 tíma.

AC hleðslustöðvar nýta riðstraum (AC, Alternate Current) og er algengast að um sé að ræða 22 kW eins og þær sem Bílorku býður til sölu. AC hleðslustöðvar er hægt að nota til að hlaða bæði hreina rafbíla og tengiltvinnbíla (PHEV). Tengiltvinnbílar geta oftast nýtt 3,7 kW að hámarki. Hvað varðar hreina rafbíla þá ræður bíllinn hvað hann getur nýtt af hleðsluetu stöðvarinnar. Sumir rafbílar geta nýtt allt að 7,4 kW, margir 11 kW og þeim rafbílum fer fjölgandi sem geta fullnýtt 22 kW hleðslugetuna.

Hraðhleðsla (DC) er hins vegar hugsuð til að skjóta orku inn á rafhlöðu bílsins á stuttum tíma yfir daginn eða á lengri ferðum. Hraðhleðslustöðvar nýta jafnstraum (DC, Direct Current) og eru til í mörgum útfærslum og geta alla jafna eingöngu hlaðið hreina rafbíla þó til séu tengiltvinnbílar sem geta nýtt hraðhleðslu. Eins og nafnið hraðhleðsla gefur til kynna hlaða hraðhleðslustöðvar mun hraðar en venjulegar AC hleðslustöðvar. Bílorka býður úrval hraðhleðslustöðva með mismunandi afkastagetu.

Hleðsluhraði og hleðslutími í heimahleðslu ræðst af nokkrum þáttum.

• Í fyrsta lagi hver er hleðslustaða rafhlöðu þegar hleðsla hefst.
• Í öðru lagi stærð rafhlöðu og hvort fullhlaða eigi rafhlöðuna en dagsdaglega er gott að hlaða upp í 80-90% sem er stillanlegt í bílnum en fyrir lengri ferðalög er mikilvægt að hlaða í 100%.
• Í þriðja lagi skiptir máli hvort um sé að ræða eins fasa eða þriggja fasa hleðslustöð eða hvort notaður er hleðslutæki sem stungið er í venjulegan 16 ampera tengil. Alltaf er mælt með að setja upp hleðslustöð, bæði til aukins öryggis og til að fá meiri hleðsluhraða.
• Í fjórða lagi skiptir hleðslustýring bílsins máli þ.e. hvað hann getur tekið við mikilli hleðslu mælt í kW. Það er misjafnt eftir rafbílum. Sumir rafbílar eru einfasa og geta tekið við 7,4 kW og þá skiptir ekki máli hvort hleðslustöðin er þriggja fasa því bíllinn er takmarkandi þátturinn. Síðan eru rafbílar sem eru þriggja fasa og geta tekið við 11 kW og rafbílum fjölgar sem eru þriggja fasa og geta tekið við 22 kW.
• Í fimmta lagi skiptir hitastig rafhlöðunnar máli sem meðal annars ræðst af útihitastigi.Ef við tökum dæmi af algengum rafbíl sem getur tekið við 11 kW í AC hleðslu, hleðslustöðin er þriggja fasa, rafhlaðan er 77 kWh að stærð og rafhlaðan er 20% hlaðin við upphaf hleðslu þá má búast við að það taki tæpar 6 klukkustundir að fullhlaða. Ef hlaðið er fyrir venjulegan, daglegan akstur þá er oftast mælt með að hlaða ekki hærra en í 90% og því myndi taka um 5 klukkustundir að hlaða úr 20% í 90%.

Já, mun hagkvæmara er að keyra rafbíl en eldsneytisbíl jafnvel þó greiða þurfi kílómetragjald. Orkunýtni rafbíla og því er orkunotkun þeirra mun minni en annarra bíla. Slitfletir eru færri, viðhald því minna og engin olíuskipti þarf að framkvæma á rafbíl.

Ef borinn er saman orkukostnaður bensínbíls sem eyðir um 7 lítrum/100 km við rafmagnsbíl af sambærilegri stærð sem eyðir um 22 kWh/100 km og sem greiðir 6 kr. í kílómetragjald má reikna með að aksturskostnaður á mánuði sé rúmlega 13 þús. krónum lægri á rafbíl eða sem nemur ríflega 50%. Útreikningarnir miðast við að bensínlítri kosti 300 kr. og kWh í heimahleðslu kosti 17 kr.

Kílómetragjald mun leggjast á öll ökutæki óháð orkugjafa frá og með 1. janúar 2025.

Munurinn eykst rafbílnum í hag enn frekar þegar kostnaður við viðhald og olíuskipti er reiknaður á bensínbílinn og þá gæti sparnaðurinn numið 60-70% og sparnaður gæti numið ríflega 17 þús. kr. á mánuði. Það jafngildir um 30-40 þús. kr. í brúttótekjur á mánuði. Reiknaðu sparnaðinn miðað við þínar forsendur.

Já hleðsluhraði í hraðhleðslu skiptir miklu máli til að auka drægni innan dagsins á lengri ferðalögum.

Drægni innan dagsins er samspil fimm þátta:

• Eyðslu bílsins í kWh/100 km.
• Stærðar rafhlöðu í kWh.
• Hraðhleðslugetu bílsins í kW.
• Afkastagetu hraðhleðslustöðvar í kW.
• Hlutfallslega raundrægni miðað við uppgefna WLTP drægni.

Tökum dæmi af rafbíl sem er gefinn upp fyrir 450 km drægni á rafhlöðu, hleðslugeta hans í hraðhleðslu er uppgefin 150 kW og hann eyðir um 22 kWh/100 km. Ef hann er hlaðinn í 150 kW hraðhleðslustöð þá má búast við að hægt sé að ná um 75 kWh á 30 mínútum í 150 kW hraðhleðslustöð. Það gæti gefið um 270 km í viðbótardrægni (75 kWh/22*100*0,8) miðað við að raundrægni sé um 80% af uppgefinni drægni.